Według e-Petrol.pl w połowie 44-go tygodnia 2023 za benzynę 95-oktanów i olej napędowy trzeba było średnio zapłacić na krajowych stacjach odpowiednio 6,47 zł/l i 6,46 zł/l. Oznacza to, że cena popularnej 95-ki i diesla wzrosły odpowiednio o 37 gr/l i 32 gr/l w skali tygodnia. W tym samym czasie wycena LPG pozostała na niezmienionym poziomie - 3,09 zł/l średnio. Gaz jednak podrożał w poprzednich 6 tygodniach o ponad 10%.
Po przegranych przez rządzących wyborach motywacja do sztucznego utrzymywania cen paliw na najniższym w UE poziomie mocno zmalała. Ceny w hurcie zaczęły zdecydowanie rosnąć i to mimo niższych notowań ropy i gwałtownego umocnienia złotego. Oznacza to, że PKN Orlen wycenia paliwa (hurt i detal) w sposób zupełnie dowolny, realizując politykę urzędującej jeszcze ekipy rządowej.
Warto zauważyć, że krajowe ceny ciągle jeszcze znacznie odbiegają od tych obowiązujących u naszych unijnych sąsiadów.
Porównanie z 30-go października pokazuje, że diesel był wtedy średnio droższy w Niemczech o 43 eurocentów (ok. 1,93 zł/l), a Pb95 o 49 eurocentów (2,20 zł/l).
Cena diesla u naszymi południowych sąsiadów była zwykle zbliżona do naszej, teraz jest ona wyższa średnio o 31 eurocentów (1,39 zł/l) na Słowacji, a w Czechach o 25 eurocentów (1,12 zł/l).
W przypadku Pb-95 w Czechach benzyna jest droższa o 23 eurocenty/l (1,03 zł/l), a na Słowacji o 30 eurocentów (1,34 zł/l).
Kurs eur/pln z 30.10.2023 to 4,4491.
Ceny średnie paliw w detalu: 02-11-2023 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
• Pb98: 7,05 zł/l (+33 gr/l);
• Pb95: 6,47 zł/l (+37 gr/l);
• ON: 6,14 zł/l (+32 gr/l);
• LPG: 3,09 zł/l ( 0 gr/l).
Ceny w hurcie mocno spadały przez pierwsze 3 tygodnie września po stabilizacji w sierpniu i mocnym odbiciu w lipcu. W lipcu właśnie wzrosty cen na stacjach nie nadążały za tymi w hurcie, ponieważ PKN Orlen utrzymywał niskie poziomy cen na sieci własnych stacji. Stąd marże modelowe wszystkich sprzedawców paliw były przez wiele tygodni zerowe lub wręcz ujemne.
We wrześniu nastąpiło ręczne sterowanie cen w oderwaniu od realiów rynkowych, a podyktowane zbliżającymi się wyborami. W tydzień po wyborach PKN Orlen rozpoczął proces urealniania cen paliw.
W konsekwencji ceny hurtowe dwóch głównych paliw wzrosły o ok. 50 groszy na litrze, a detaliczne po ok. 40 groszy na litrze.
Jednak, nawet po ostatnich podwyżkach, paliwa są ciągle dużo tańsze na stacjach w stosunku do swoich historycznych maksimów z ubiegłego roku (8,08 zł/l ON z października i 7,95 zł/l Pb-95 z czerwca 2023). Jednocześnie diesel kosztuje na stacjach o 19% mniej niż przed rokiem, ale cena Pb95 jest o tylko 2% niższa w skali roku.
Jeśli jednak dołożymy do obecnych poziomów 1,1-1,3 zł/l (na podstawie cen u naszych południowych sąsiadów), to okaże się, że przynajmniej benzyna byłaby na stacjach dużo droższa niż rok temu.
Zmiany cen paliw w skali roku i od rozpoczęcia wojny na Ukrainie:
W połowie 44-go tygodnia 2023 uśredniona marża modelowa stacji paliw sięga dla ON 6 gr/l (1 gr/l tydzień wcześniej) i 9 gr/l dla Pb95 (tydzień wcześniej było to minus 5 gr/l).
Marże modelowe liczone są od oficjalnych cen hurtowych PKN Orlen i nie uwzględniają upustów (zwykle 15-30 gr/l) udzielanych wcześniej poszczególnym odbiorcom (stacjom paliw), ale też nie uwzględniały upustów wakacyjnych stosowanych przez różne sieci stacji.
Aktualnie powyższe wyliczenia mają sens jedynie dla stacji, które zaopatrują się w Orlenie. Pozostałe stacje zmuszone są sprzedawać paliwa często poniżej kosztów zakupu.
Marże modelowe stacji paliw w skali rocznej:
W skali całego 2022 roku średnia marża modelowa stacji paliw na sprzedaży diesla wyniosła 6 gr/l, a dla Pb95 12 gr/l. Są to poziomy dużo niższe niż w kilku poprzednich latach.
Od początku 2023 roku analogiczna marża średnia stacji paliw wynosi po ok. 14 groszy/l dla benzyny 95-oktanów i dla oleju napędowego. O ile marża na sprzedaży benzyny jest w tym roku zbliżona do średniej wieloletniej, to w przypadku ON jest ona w 2023 roku dużo wyższa od średniej.
Ceny paliw w kraju:
Dla porównania, notowania ropy Brent (usd/b) na tle zmian kursu usd/pln (lewa oś):
W cenniku hurtowym PKN Orlen w skali tygodnia kończącego się 3-go listopada 2023, cena średnia netto diesla i benzyny wzrosła aż o 27 i 19 groszy na litrze. Było to duże odbicie, które łącznie od czasów wyborów parlamentarnych daje już 46 gr/l wzrostu ceny hurtowej benzyny i 42 grosze podwyżki ceny diesla.
Warto przypomnieć, że w skali września (trwała kampania wyborcza) benzyna potaniała o 65 groszy, a ON o 42 grosze na litrze. Oczywiście, tak tanio mogły zaopatrywać się jedynie podmioty, które wcześniej miały podpisane umowy z Orlenem. Państwowy koncern, jak sam oświadczył, odpowiada za 65% hurtowego i detalicznego rynku paliw. Pozostali właściciele stacji paliw i dostawcy hurtowi podlegają normalnym zjawiskom rynkowym, stąd albo oferują droższe paliwo, albo ponoszą straty na sprzedaży.
Dla przypomnienia, w skali sierpnia ceny hurtowe obu paliw zmieniły w niewielkim zakresie. Za to w lipcu ceny wzrosły odpowiednio o 37 gr/l (Pb95) i 33 gr/l (ON).
Porównując ceny od początku 2023 można zauważyć, że benzyna w hurcie tanieje o 47 gr/l (Pb95), a diesel traci w tym czasie 1,28 l za litr (bez VAT).
Ceny hurtowe zaczęły rosnąć po miesiącu sztucznego ich zaniżania przez PKN Orlen. Mimo ostatniego odbicia ceny obu głównych paliw są ciągle najniższe w UE (wyjątek stanowi Malta).
Notowania giełdowe ropy Brent sięgały 90,5 usd/b przed tygodniem (27.10.2023) podczas gdy aktualnie (piątkowe popołudnie) surowiec wyceniany jest poniżej 87,5 usd/b. W skali tygodnia ropa potaniała zatem o ponad 3%. Na początku października notowania surowca spadły, gdy Rosja ogłosiła zamiar wycofania się z zakazu eksportu diesla. Niestety atak Hamasu na Izrael podbił notowania powyżej 93 usd/b 23-go października. Uczestnicy rynku szybko przyzwyczaili się do nowej sytuacji i ceny spadły.
Na rynek wracają cyklicznie obawy o przyszły popyt na surowce, które to obawy równoważone są przez cięcia podaży przez OPEC+.
Wycena dolara wahała się w minionym tygodniu w zakresie 4,226 - 4,155 pln. W skali analizowanego tygodnia kurs usd/pln obniżył się o ok. 6 groszy do poziomu najniższego od początku września tego roku.
Kursy walut mają duże znaczenie dla cen, ponieważ Polska importowała w 2022 roku aż 30% diesla, 23% zużywanych w kraju benzyn i prawie cały LPG.
Wcześniejsze osłabienie złotego przekładało się bezpośrednio na podwyżki cen jedynie LPG, ponieważ ceny pozostałych paliw są sztucznie zaniżane przez państwowy PKN Orlen.
Ceny paliw w hurcie (bez VAT):
Andrzej Bąk - eWGT
Źródło cen: PKN Orlen, e-petrol.pl, barchart.com, KE
